Οι
αρχές που ανέλαβαν κατά καιρούς την ευθύνη για το πάρκο Τρίτση δεν
κατάφεραν να δείξουν με τις πράξεις τους σεβασμό στους πολίτες, που
επιμένουν να το προτιμούν για τις βόλτες και την αναψυχή τους.

Το απόγευμα της περασμένης Κυριακής επισκέφθηκα το πάρκο Τρίτση. Η αλήθεια είναι ότι είχαν περάσει αρκετά χρόνια από την τελευταία φορά που αντίκρισα την ανατολική πύλη του, από τη λεωφόρο Δημοκρατίας, αυτή που διασχίζαμε όταν κατεβαίναμε από το Μενίδι με το λεωφορείο για να γλιτώσουμε από τον γονεϊκό έλεγχο. Αυτή τη φορά δεν είχα έρθει για κάποιον περίπατο αναψυχής ή για να συναντήσω φίλους, αλλά για να δω με τα μάτια μου την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το πάρκο. Αυτό που με εξέπληξε από τα πρώτα μου βήματα ήταν ότι πολλές παρέες είχαν έρθει για μία χαλαρή περατζάδα ή για τρέξιμο, και υπήρχαν πολλές οικογένειες με παιδιά, καθώς και ηλικιωμένοι που είχαν πιάσει το καθιερωμένο στασίδι τους σε παγκάκια για να ανταλλάξουν δυο κουβέντες μεταξύ τους.

Άποψη της ανατολικής πλευράς του πάρκου Τρίτση.

Άποψη κεντρικής λίμνης του πάρκου, όπου η καταστροφή της μεμβράνης μόνωσης έχει οδηγήσει σε μεγάλη απώλεια του νερού.

Επισκέπτης
του πάρκου Τρίτση κάνει ποδήλατο στο νότιο τμήμα του, με φόντο τα
δέντρα που φυτεύτηκαν με πρωτοβουλία του συλλόγου των «Φίλων του
Πάρκου».
Από τη βασίλισσα Αμαλία στη συρρίκνωση του πάρκου
Η έκταση του πάρκου Τρίτση ανέρχεται στα 913 στρέμματα, ενώ αν υπολογίσουμε και τις εκτάσεις που τυπικά δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο του πάρκου, όμως αποτελούν φυσική συνέχειά του, τότε συνολικά ξεπερνάει τα 1.000 στρέμματα. Για να δώσουμε μία τάξη μεγέθους, είναι περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερο από το Πεδίο του Άρεως.
Ένας από τους ανθρώπους που γοητεύτηκαν από αυτόν τον τόπο ήταν η βασίλισσα Αμαλία, που στα μέσα του 19ου αιώνα, μετά από έναν περίπατο πέριξ των Αθηνών, αποφάσισε να αποκτήσει το κτήμα Επταλόφου, μία περιοχή 2.500 στρεμμάτων, εντός των οποίων βρίσκεται το πάρκο Τρίτση. Σε αυτό το κτήμα, κοντά στο οποίο έρεαν τα νερά του Κηφισού, η βασιλική οικογένεια δημιούργησε ένα πρότυπο Κέντρο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, με σκοπό να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των αγροτικών δραστηριοτήτων. Μέσα στα επόμενα χρόνια φυτεύτηκαν στο αγρόκτημα χιλιάδες οπωροφόρα δέντρα, μουριές, φιστικιές, αμπέλια και ελαιόδεντρα, ενώ σπάνια είδη καλλωπιστικών φυτών έφτασαν από το εξωτερικό. Δύο ανακτορικοί κηπουροί, οι Σμιτ και Μπαρώ, που εργάστηκαν για τη δημιουργία του Εθνικού Κήπου, δούλεψαν και για τη δημιουργία του κτήματος στη δυτική Αττική.

Στη
φωτογραφία φαίνονται οι γραμμές του τρένου που επρόκειτο να τοποθετηθεί
στο εσωτερικό του πάρκου, για να χρησιμοποιείται από τους πολίτες. Η εν
λόγω εγκατάσταση δεν λειτούργησε ποτέ.
παραχωρήσεις εκτάσεων, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τα οικόπεδα όπου σήμερα στεγάζονται το Κέντρο Προστασίας του Παιδιού «Η Μητέρα» και το ίδρυμα «Η Θεοτόκος». Οι παραχωρήσεις οδήγησαν σε σημαντική συρρίκνωση της έκτασης του πάρκου.
Η ανεπιτυχής λειτουργία του πρώτου οργανισμού διαχείρισης
Ένα από τα χαρακτηριστικά του Οργανισμού ήταν ότι τα μέλη του ορίζονταν από πολλούς διαφορετικούς δημόσιους φορείς, κάτι που μάλλον καθιστούσε δύστοκη τη λειτουργία του, εξαιτίας της ύπαρξης διαφορετικών «ατζεντών». Από ένα μέλος όριζαν ο υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (σημερινός υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας), ο Οργανισμός Αθήνας, η Νομαρχία Αθήνας, οι δήμοι Ιλίου, Αγίων Αναργύρων και Καματερού, ο Αναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑΑναπτυξιακός Σύνδεσμος Δυτικής Αθήνας), το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μία περιβαλλοντική οργάνωση που έπρεπε να δραστηριοποιείται στην περιοχή.
Τοπική αυτοδιοίκηση και κάτοικοι της περιοχής ομοφωνούν πως ο φορέας απέτυχε να βελτιώσει την κατάσταση του πάρκου. «Ο Οργανισμός κατά τη γνώμη μου το παρέδωσε το 2014 σε χειρότερη κατάσταση από αυτή στην οποία το παρέλαβε», είπε στο inside story ο δήμαρχος Ιλίου, Νίκος Ζενέτος. «Εκείνη την εποχή, οι λίμνες άρχισαν να καταστρέφονται και να χάνουν τις στεγανώσεις τους, με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντική απώλεια νερού, εντοπίστηκαν μόνιμες βλάβες στις γεωτρήσεις και στο δίκτυο ανακύκλωσης των υδάτων, ενώ ελλιπής ήταν και η συντήρηση του φωτισμού και του φυσικού πλούτου του πάρκου. Ακόμη, εκείνη την περίοδο καταγγέλθηκαν καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών και ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων του Οργανισμού, καθώς και συσσώρευση χρεών στην ΕΥΔΑΠ και τη ΔΕΗ».

Το
κανάλι του πάρκου, όπου το λιγοστό εναπομείναν βρόμικο νερό έχει
οδηγήσει σε ραγδαία μείωση των ειδών που διαβιούν στο εσωτερικό του.

Άποψη κεντρικής λίμνης του πάρκου Τρίτση με ελάχιστο βρόμικο νερό και τις δύο εναπομείνασες πάπιες.
Το 2011 ο Οργανισμός συγχωνεύτηκεΚατεβάστε το πλήρες κείμενο του 4002/2011 που οδήγησε στη συγχώνευση των τριών οργανισμών με τον «Οργανισμό Ανάπτυξης και Διαχείρισης Ελαιώνα Αττικής» και τον «Φορέα Διαχείρισης και Ανάπλασης του ποταμού Κηφισού Αττικής και των παραχειμάρρων του». Σταθερή όμως παρέμεινε η επιδείνωση της εικόνας του πάρκου.
Ελλιπής χρηματοδότηση
Με μία εκπρόθεσμη τροπολογίαΔιαβάστε το πλήρες κείμενο της τροπολογίας σε άσχετο νομοσχέδιο (για την κύρωσηΤο νομοθετικό έργο και η ψήφιση του νόμου 4296/2014 | Βουλή των Ελλήνων σύμβασης με σκοπό την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων), τον Σεπτέμβριο του 2014 ο κ. Μανιάτης μετέφερε τις αρμοδιότητες διοίκησης του πάρκου Τρίτση στον ΑΣΔΑ. Ο υπουργός ανέφερε στην αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης ότι «ο ΑΣΔΑ έχει κατά το παρελθόν δώσει έμπρακτα δείγματα αποτελεσματικότητας στη διαχείριση του πάρκου», αφού «σε συνεργασία με τις διοικήσεις του Μητροπολιτικού Φορέα Διαχείρισης, ο ΑΣΔΑ είχε σε περισσότερες από μία χρονικές περιόδους αναλάβει, μεταξύ άλλων, την εκτέλεση εργασιών ποτίσματος, συντήρησης των υποδομών και του πρασίνου του πάρκου και αποψίλωσής του για την αντιπυρική προστασία». Η αιτιολογική έκθεση υποστήριζε ότι «ο ΑΣΔΑ, που περιλαμβάνει τους δήμους Ιλίου και Αγίων Αναργύρων-Καματερού, τεκμαίρεται ότι γνωρίζει καλύτερα τις ανάγκες των κοινωνιών των δήμων αυτών, οι οποίες είναι εκείνες που ως επί το πλείστον επισκέπτονται το πάρκο».

Κεντρική
λίμνη του πάρκου (η ίδια με την παραπάνω φωτογραφία) μετά την
τροφοδότηση με νερό, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά την ανακίνηση του
ζητήματος στα μέσα ενημέρωσης και τη γνωστοποίησή του στον Εισαγγελέα
Περιβάλλοντος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εφαρμόζει τις ιδέες του
Λίγους μήνες αργότερα, η κυβέρνηση Τσίπρα είχε την ευκαιρία να εφαρμόσει τις δικές της ιδέες. Ως υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Παναγιώτης Σκουρλέτης πήρε τη διαχείριση του πάρκου από τον ΑΣΔΑ και τη μεταβίβασεΚατεβάστε το ΦΕΚ με τον ν. 4414/2016 που οδήγησε στη σύσταση του νέου Φορέα Διαχείρισης του πάρκου Τρίτση σε ένα νέο νομικό πρόσωπο, τον «Φορέα Διαχείρισης Μητροπολιτικού Πάρκου Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας “Αντώνης Τρίτσης”». Αργότερα, με Κοινή Υπουργική ΑπόφασηΚατεβάστε ΦΕΚ της ΚΥΑ των υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών και Οικονομικών αποφασίστηκε ότι ο νέος φορέας θα λάμβανε κάθε χρόνο το ποσό των 580.000 ευρώ σε 10 ισόποσες δόσεις από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, καθώς και ακόμη 100.000 ευρώ ετησίως από το Πράσινο Ταμείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες του inside story, ο Φορέας Διαχείρισης δεν έχει καταφέρει να απορροφήσει σημαντικό μέρος της χρηματοδότησής του για το πάρκο Τρίτση.

Κατεστραμμένη περίφραξη του πάρκου στη δυτική πλευρά του.
Τα μέλη του νέου φορέα
Πρόεδρος ανέλαβε ο Γιάννης Πολύζος, καθηγητής του ΕΜΠ, ο οποίος τον Ιανουάριο του 2018 πήρεΔελτίο Τύπου της «ΕΕΣΥΠ» για τη συγκρότηση σε σώμα του ΔΣ της «ΕΤΑΔ» και τη θέση του προέδρου του ΔΣ της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), μοναδικός μέτοχος της οποίας είναι η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών & Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), που με τη σειρά της ανήκει στο υπουργείο Οικονομικών. Αντιπρόεδρος του φορέα διαχείρισης ανέλαβε ο Γιάννης Ελαιοτριβάρης, αντιδήμαρχος πρασίνου και αστικών υποδομών του δήμου Αγίων Αναργύρων-Καματερού, ενώ τη θέση του γραμματέα πλήρωσε ο Κωνσταντίνος Σερράος, καθηγητής του ΕΜΠ, ο οποίος τον Ιανουάριο του 2010 είχε οριστεί με απόφαση του ΥΠΕΚΑ πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου προηγούμενου οργανισμού διαχείρισης του πάρκου.

Άποψη
του πάρκου Τρίτση. Αριστερά διακρίνεται τμήμα του καναλιού, που έχει
στραγγίξει. Δεξιά διακρίνονται φωτοβολταϊκές λάμπες, τις οποίες
τοποθέτησε ο σημερινός Φορέας Διαχείρισης.
Ακόμη, τον Μάρτιο του 2018 ορίστηκεΚατεβάστε εδώ το σχετικό ΦΕΚ γενική διευθύντρια του Φορέα Διαχείρισης η Παρασκευή Γλένη, με μικτό μισθό 1.700 ευρώ. Η κ. Γλένη ήταν υποψήφια βουλευτής στις εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου του 2012 με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έχει διατελέσει μέλος και του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Η αντιπαράθεση μεταξύ δήμου Ιλίου και Φορέα Διαχείρισης

Τραπεζοπάγκος που τοποθετήθηκε από τον σημερινό Φορέα Διαχείρισης.
Η μάχη της αντλίας
Όταν ο Φορέας Διαχείρισης πληροφορήθηκε το περιστατικό, επικοινώνησε με την αστυνομία, η οποία οδήγησε εργαζομένους του δήμου και δύο αντιδημάρχους στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, για να δώσουν κατάθεση, με τη διοίκηση του πάρκου να υποβάλει μήνυση. Στη συνέχεια ο φορέας κατήγγειλεΓια την πρόσφατη καταστροφή τμήματος εξοπλισμού υδροδότησης των λιμνών | Φορέας Διαχείρισης πάρκου Τρίτση ότι το συνεργείο του δήμου, «με επτά δημοτικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους ιδιωτικής εταιρείας, με δύο οχήματα, ένα φορτηγό και ένα γερανοφόρο και γεννήτρια, προχώρησε στην καταστροφή μίας από τις γεωτρήσεις των λιμνών του πάρκου». Μάλιστα, πάντα κατά τον Φορέα Διαχείρισης, οι υπάλληλοι «εισήλθαν όχι από την κεντρική είσοδο [...] αλλά μέσω κλειδωμένης εισόδου του αθλητικού κέντρου», ενώ στη συνέχεια κατέστρεψαν με δίσκο κοπής μετάλλων και ξεπάκτωσαν την εγκατάσταση: τις κλειδαριές, το κουβούκλιο, τον ηλεκτρικό πίνακα της γεώτρησης. Αποξήλωσαν δεκάδες μέτρα σωληνώσεων και συρματόσχοινου της γεώτρησης που φθάνει σε βάθος 170 μέτρων». «Θα περιφρουρήσουμε ενεργά, με κάθε νόμιμο μέσο, την περιουσία και την έκτασή του [Φορέα]», είπεΗ σχετική ανακοίνωση του Φορέα Διαχείρισης ο φορέας σχολιάζοντας τη συμπεριφορά του δημάρχου.

Τμήμα κεντρικής λίμνης με εμφανή την καταστροφή της μεμβράνης μόνωσης, με αποτέλεσμα την απώλεια μεγάλης ποσότητας νερού.
Από την ημέρα που συνέβη το παραπάνω περιστατικό, πριν από 28 μήνες, η εν λόγω γεώτρηση παραμένει εκτός λειτουργίας.
Η μάχη για τα όρια του πάρκου

Λεπτομέρεια
του σχεδίου του πάρκου Τρίτση, όπου από τη μωβ γραμμή προκύπτει ότι
σημαντικό μέρος της ανατολικής πλευράς του βρίσκεται εκτός των νομικών
ορίων του, παρότι είναι εντός της περίφραξής του.

Τμήμα
του πάρκου Τρίτση, που αν και εντοπίζεται εντός της περίφραξής,
βρίσκεται εκτός της νομοθετικής οριοθέτησής του. Αυτή η διάσταση μεταξύ
ουσιαστικών και τυπικών ορίων του πάρκου έχει οδηγήσει σε αντιπαράθεση
μεταξύ δήμου Ιλίου και Φορέα Διαχείρισης.
Παρόλα αυτά, κατά την εκτίμηση του φορέα, το δημοτικό συμβούλιο όχι μόνο παραχώρησε «παρανόμως» την έκταση, αλλά προέβη και «σε εκτεταμένες εκσκαφές που αλλοιώνουν το ανάγλυφο του χώρου», καθώς και «σε διαμορφώσεις του εδάφους, διάνοιξη ορύγματος για την εγκατάσταση δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στον χώρο και τοποθέτηση μεταλλικών στύλων», φτάνοντας «στο σημείο να καταστρέψετε την ανατολική είσοδο [...] του μητροπολιτικού πάρκου, που βρίσκεται στο σημείο αυτό επί 20 περίπου συναπτά έτη και που είχε κατασκευαστεί στο σημείο αυτό με τη συναίνεση του δήμου Ιλίου». Παρά τις σχετικές διαμαρτυρίες, μέχρι σήμερα ο δήμος δεν έχει απομακρύνει τις πινακίδες.

Τμήμα κεντρικής λίμνης.
Η μάχη της πυρασφάλειας
Η υπόθεση φτάνει στον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος

Βρόμικα νερά στο κανάλι του πάρκου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αυξημένη κριτική του δήμου έρχεται πολύ κοντά στο τέλος της τριετούς θητείας του διοικητικού συμβουλίου του Φορέα Διαχείρισης, η οποία ολοκληρώνεται στα τέλη Οκτωβρίου.
Τι κατάφερε, τι δεν κατάφερε ο Φορέας Διαχείρισης

Άποψη του καναλιού στο πάρκο Τρίτση.
Παρόλα αυτά, ο φορέας υποστηρίζει ότι «έχει υλοποιήσει σοβαρά έργα υποδομής». Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει προχωρήσει στην επαναλειτουργία του ιερού ναού του Αποστόλου Παύλου, σε δενδροφυτεύσεις, σε μερική αποκατάσταση του συστήματος πυρόσβεσης, σε τοποθέτηση 162 καινούργιων παγκακιών, 120 κάδων απορριμμάτων και 50 τραπεζοπάγκων, σε τοποθέτηση περί των 150 φωτοβολταϊκών σωμάτων για τη φωταγώγηση του πάρκου, σε καθαρισμό των μονοπατιών και των διαδρόμων, σε βάψιμο των εισόδων και των μεταλλικών κατασκευών του πάρκου, σε εργασίες συντήρησης στο κτίριο της Κιβωτού, σε λειτουργία δύο νέων καφετεριών και σε αποκατάσταση της κεντρικής γέφυρας στην πέμπτη λίμνη του πάρκου.

Κεντρική
λίμνη του πάρκου που έχει χάσει σχεδόν το σύνολο του νερού της. Δεξιά
διακρίνεται η κεντρική γέφυρα του πάρκου, που κατασκευάστηκε από τον
σημερινό Φορέα Διαχείρισης.

Καινούργιος τραπεζοπάγκος στο πάρκο, από τον οποίον αφαιρέθηκαν το τραπέζι και τα καθίσματα.
Χελώνα στο κανάλι του πάρκου Τρίτση
Το inside story επικοινώνησε με τον Φορέα Διαχείρισης, ζητώντας του να σχολιάσει τη σημερινή κατάσταση και να μας εξηγήσει αφενός γιατί μακροχρόνια προβλήματα του πάρκου, με κυριότερα την κακή κατάσταση λιμνών και του καναλιού του, δεν έχουν επιλυθεί, αφετέρου τους λόγους για τους οποίους δεν έχει πετύχει την πλήρη αξιοποίηση της χρηματοδότησής του. Ο φορέας δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για τοποθέτηση στα παραπάνω ζητήματα.
Οι σχεδιασμοί του ΥΠΕΝ για αλλαγή του μοντέλου διοίκησης του πάρκου

Άποψη του νότιου τμήματος του πάρκου Τρίτση, όπου η λίμνη παρουσιάζει καλύτερη εικόνα.
Από το ρεπορτάζ του inside story προκύπτει ότι μετά την κατάθεση της μήνυσης στον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος, ο Φορέας Διαχείρισης πήρε την απόφαση να τροφοδοτήσει με νερό την πέμπτη λίμνη του πάρκου, κίνηση που μάλλον δείχνει ότι και ο ίδιος θεωρεί προβληματική την κατάσταση των λιμνών και του καναλιού.

Μετά
την ανακίνηση του θέματος του πάρκου Τρίτση στα μέσα ενημέρωσης και τη
γνωστοποίηση του θέματος στον Εισαγγελέα Περιβάλλοντος, ο Φορέας
Διαχείρισης προχώρησε σε τροφοδότηση κεντρικής λίμνης του πάρκου με
νερό.
Η παραπάνω ήταν μία από τις πολλές φορές που στο πέρασμα των τελευταίων δύο δεκαετιών οι εκάστοτε υπεύθυνοι για τη διαχείριση του πάρκου προσπάθησαν να λύσουν τα πιεστικά προβλήματά του όχι με κάποιο μακρόπνοο σχέδιο, αλλά με άμεσες αποφάσεις της τελευταίας στιγμής. Αν η διαχείριση του πάρκου από τις ελληνικές κυβερνήσεις όλου του πολιτικού φάσματος αφήνει μικρή αισιοδοξία για το μέλλον του, παραμένει παρήγορο ότι οι πολίτες, με την παρουσία τους και την εθελοντική προσφορά τους, συνεχίζουν να το στηρίζουν. Ίσως τελικά έτσι να σωθεί το πάρκο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου